İş yaşamında psikolojik Terör: Mobbing

İş yaşamında yalnızca verimlilik, üretim gibi etkenler değil; çalışanlar arası ilişkiler de önem arz eder. İş yerinde sağlıklı bir iletişimin bulunması ve olumlu bir ortamın olması, motivasyon artışına ve işi sevgiyle yapmayla sonuçlanır. Fakat bazı olumsuz durumlar bu motivasyonu zayıflatıp, çalışan başarısını azaltabilir. Bunlardan en yaygınından biri mobbingtir.

Mobbing, diğer adıyla iş yerinde psikolojik taciz, yöneticiler ya da meslektaşlar tarafından sistematik bir şekilde yapılan düşmanca davranışlar, olumsuz söylemler ve zorbalık gibi hareketleri içerir. Mobbingin çeşitli tanımlamaları mevcuttur; fakat psikolojik tacize uğrayan kişinin, düşmanca ve olumsuz hareketler algılaması ile mobbingin sistematik olarak yapılması ortak görüşlerdir. Genellikle mobbinge uğrayan kişi ile uygulayan kişi arasında bir güç dengesizliği bulunur.

Kişi; alay, iftira, ima, küçük düşürme, yalnız bırakma, yapılan işlerde hata arama ve sonrasında daha da şiddetlenen davranışlarla psikolojik teröre maruz kalır. Bu davranışlar bireyin özgüvenini zedeler, somatik belirtilere sebep olur, depresyon, anksiyete ve işten ayrılmaya kadar giden sonuçlar doğurur.

Mobbingin arka planına bakıldığında; baskıcı tutumlar, dengesiz hiyerarşik yapılar, rekabet, kıskançlık gibi etmenler görülür. Kurumlarda adalet ve yaptırımların varlığının az olması veya olmaması, mobbingin daha sık görülmesine yol açar.  Bu, kurumlarda verimliliğin azalmasına, ekip ortamının bozulmasına ve itibar kaybına sebep olur.

Mobbing uygulayan kişilerin genel özelliklerine bakıldığında otoriter, kontrolcü ve kıskanç kişiler olduğu görülür. Bu kişiler başkalarının başarısını tehdit olarak algılar, kendi eksikliklerini gidermek yerine diğer kişileri küçük düşürmeye odaklanır. Karşısındaki kişiyi değersizleştirerek üstünlük kurmaya çalışır. Yapılan araştırmalara göre mobbing uygulanan kişilerin de bazı özellikleri vardır. Bunlar; başarılı olma, etik değerlere bağlı olma, sosyal bağı olmama, diğerlerinden farklılık gösterme, içedönük olma veya işe yeni başlama gibi durumlardır.

Sonuç olarak mobbing, iş yerindeki bağları zayıflatan ve kurumları tehdit eden, yıkıcı sonuçlar doğurabilen tehlikeli bir durumdur. Bireysel etkilerinin yanında aile ve sosyal etkileri de mevcuttur. Bu durumla mücadele etmek için gerekli önlemlerin alınması, yaptırımların yapılması, çalışanların sosyal haklarını bilmesi ve farkındalığın artırılması oldukça önemlidir.